How Spies are Created : ऑपरेशन सिंदूर नंतर भारतीय एजन्सींनी अनेक हेरांना पकडलं आहे, ज्यामध्ये युट्यूबर ज्योती मल्होत्राचं नाव देखील समाविष्ट आहे. या घटनेनंतर अनेक प्रश्न उपस्थित झाले आहेत. (Spies) एक सामान्य ब्लॉगर देशद्रोहात कसा सामील होऊ शकतो. हेर कोण तयार करतो आणि त्यांचं नेटवर्क कसं काम करते? असे अनेक प्रश्न समोर आले आहेत.
ज्योती मल्होत्रा, तारिफ, अरमान, गझला, रकीब, देवेंद्र सिंग, प्रियांका सेनापती अशी ही यादी मोठी आहे. अनेक नावं आहेत. संपूर्ण देश या नावांकडं आता काहीशा तिरस्कारानं पाहत आहे. देशात राहून पाकिस्तानसाठी हेरगिरी केल्याचा आरोप १३ जणांवर करण्यात आला आहे. यापैकी ८ जण प्रथम पाकिस्तानी दूतावासाच्या संपर्कात आले आणि नंतर हेरगिरी करू लागले असं समोर आलंय.
हे सगळं प्रकरण पाहता दिल्लीतील पाकिस्तानी दूतावासाने हेरगिरीची शाळा उघडली आहे असं वाटायला लागलं आहे. त्यामध्ये आपल्याच लोकांना आपल्याविरुद्ध तयार केलं जात होतं. अटक केलेल्यांपैकी अनेकांना पाकिस्तानी व्हिसा, पाकिस्तानी नागरिकत्व आणि पैसे सहज मिळतील असे आमिष दाखवून फसवण्यात आल्याचही समोर आलं आहे.
ज्योती मल्होत्रा सर्वाधिक चर्चेत
आरोपी हेरांच्या यादीत सर्वात जास्त चर्चेत असलेले नाव म्हणजे ज्योती मल्होत्रा. अनेक वेळा पाकिस्तानला भेट दिलेल्या ज्योती मल्होत्राचे फोटो आणि व्हिडिओ सोशल मीडियावर व्हायरल होत आहेत. ज्योतीची सतत चौकशी केली जात आहे. पण ज्योती तपास यंत्रणांची दिशाभूल करत आहे.
पाकिस्तान त्यांच्या हँडलर्सनी दिलेल्या माहितीला उत्तर देत नाही. आयएसआयकडून मिळणाऱ्या निधीबाबतही ती अस्पष्ट उत्तरे देत आहे. ती म्हणते की, पाकिस्तान आणि चीनचा दौरा प्रायोजित होता. ज्योती २०२३ मध्ये पाकिस्तानचा व्हिसा मिळवण्यासाठी दिल्लीतील पाकिस्तान उच्चायुक्तालयात गेली होती. तिथे तिची दानिश नावाच्या माणसाशी भेट झाली.
पाकिस्तान, तुर्कीनंतर आता चीन; भारताने चायनाला दिला मोठा दणका, वाचा, नक्की काय घडलं?
त्या दोघांमध्ये बोलणं सुरू झाले आणि त्यातूनच एक नातं तयार झालं. जेव्हा ती पाकिस्तानला गेली तेव्हा दानिशच्या सल्ल्यानुसार ती अली अहवानला भेटली. तिथे अलीने स्वतः तीच्या राहण्याची, खाण्याची आणि प्रवासाची व्यवस्था केली. ज्योतीला आता दानिशबद्दल प्रश्न विचारले जात आहेत पण ती त्याबद्दल काहीही बोलत नाही.
ज्योतीच्या अटकेनंतर, जेव्हा पोलीस तिला तिच्या घरी घेऊन गेले, तेव्हा तिने तिथे एका डायरीत ही चिठ्ठी लिहून ठेवली होती. ज्योतीच्या अटकेच्या वेळीची चिठ्ठी समोर आली. ज्योतीने डायरीत एक चिठ्ठी लिहिली होती. ज्योतीने लिहिले, सविताला भाजीपाला आणायला सांग. घर सांभाळा, मी लवकरच येईन.
ज्योती जेव्हा पाकिस्तानला गेली तेव्हा ती मरियम नवाजलाही भेटली. मरियम नवाज पाकिस्तान प्रांताचा मुख्यमंत्री आहे. ती माजी पंतप्रधान नवाज शरीफ यांची मुलगी आहे. या दोघींमध्ये काही वेळ संवाद झाला. आता प्रश्न असा आहे की मरियम नवाज ज्योतीला का भेटली? दोघींमध्ये कशाबद्दल चर्चा झाली?
हनीट्रॅप गुप्तहेर म्हणजे काय?
गुप्तचर किंवा हेरगिरी तंत्रे
एखाद्या व्यक्तीला अडकवून माहिती काढणे
सहसा सुंदर महिलांसाठी वापरलं जातं
अनेक एजन्सींकडून पुरुषांचा वापर केला
हनीट्रॅपचा उद्देश
उच्च पदावरील व्यक्तीकडून गोपनीय माहिती काढणे,
एखाद्याला ब्लॅकमेल करून नियंत्रित करणे,
त्याला तुमच्या देशासाठी किंवा एजन्सीसाठी काम करायला लावणे,
तिची प्रतिमा आणि करिअर खराब करणे,
कोणत्या एजन्सी वापरल्या जातात?
केजीबी
मोसाद
सी.आय.ए.
आयएसआय
हनीट्रॅपचे ३ टप्पे
पद्धत काय?
संबंध आणि विश्वास निर्माण करा,
पार्टी किंवा सोशल मीडियाद्वारे संपर्क साधा,
लक्ष्याचा विश्वास संपादन करणे,
भावनिक संबंध निर्माण करा
संभाषणे वैयक्तिक आणि सखोल केली जातात
जवळचे संभाषण किंवा छायाचित्रांची देवाणघेवाण
ब्लॅकमेलिंग
खाजगी चॅट्स, फोटो किंवा व्हिडिओ मिळाल्यानंतर ब्लॅकमेलिंग सुरू होतं – गोपनीय माहिती न दिल्यास खाजगी गोष्टी सार्वजनिक करण्याची धमकी दिली जाते.
एक गुप्तहेर आहे जी हनीट्रॅपद्वारे गुपिते काढण्यासाठी खूप प्रसिद्ध आहे. तिचं नाव माता हरी असं आहे. डच वंशाच्या माता हरीचा अर्थ सूर्याचा डोळा असा होतो. पहिल्या महायुद्धादरम्यान माता हरी यांनी जर्मनीला अशी माहिती दिली जी त्यांच्यासाठी खूप महत्त्वाची ठरली.
शेवटी, माता हरीची संपूर्ण कहाणी काय आहे…
माता हरी ही सर्वात प्रसिद्ध महिला गुप्तहेर होती. १९०० च्या दशकात ती पॅरिसमध्ये एक विदेशी नर्तक म्हणून प्रसिद्ध होती. तीचे फ्रेंच आणि जर्मन लष्करी अधिकाऱ्यांशी संबंध होते. पहिल्या महायुद्धात ती फ्रेंच-जर्मन डबल एजंट होती. तीला फ्रान्सने भरती केलं होतं पण ती जर्मनीसाठी हेरगिरी करत होती.
माता हरीने हनीट्रॅपद्वारे लष्करी अधिकाऱ्यांकडून अनेक गुपिते काढली. जर्मन लष्करी नोंदींमध्ये त्या एजंटला H-21 असे संबोधले जात असे. फ्रान्सने माता हरीचा कोडेड वायरलेस संदेश रोखला. १९१७ मध्ये फ्रान्सने तीला अटक केली आणि मृत्युदंडाची शिक्षा सुनावली.
लोक हेर का बनतात?
माहिती गोळा करणे
तुमच्या देशाच्या सुरक्षिततेसाठी
युद्धकाळात लष्करी गुप्तचर माहिती गोळा करणे
पैशाच्या लोभापोटीही केले जाणारे गुप्तहेराचे काम
विचारसरणीच्या प्रभावाखाली हेरगिरी करणे
आपण हेरगिरी कशी रोखू शकतो?
आजूबाजूला कडक देखरेख
मजबूत डिजिटल सुरक्षा
देशातील जागरूक नागरिकांनी जागरूक असण महत्वाचं
