मुंबई : भरडधान्य दिन म्हणून एक दिवस साजरा करण्याचा केंद्र सरकारचा प्रस्ताव संयुक्त राष्ट्रांच्या आमसभेने मान्य केला. 2023 हे वर्ष भरड धान्य दिन म्हणून साजरे केले जात आहे. तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की, भारतात पूर्वी भरडधान्यांचे पीक भरपूर होते. याचे पुरावे प्राचीन संस्कृतींमध्ये सापडले आहेत. भारताने 2018 हे वर्ष बाजरीसाठी राष्ट्रीय वर्ष म्हणून घोषित केले होते. केंद्र सरकार राज्यांच्या सहकार्याने भरड धान्याच्या वापरास प्रोत्साहन देत आहे. भरडधान्यांचे आरोग्यासाठी अनेक फायदे असल्याचे डॉक्टर सांगतात.
मीडिया रिपोर्ट्सनुसार, ICRISAT मधील स्मार्ट फूड इनिशिएटिव्हच्या नेतृत्वात केलेल्या संशोधन अभ्यासात असे आढळून आले आहे की मधुमेह असलेले लोक दररोज बाजरी खातात. त्यांच्या रक्तातील साखरेची पातळी 12 ते 15 टक्क्यांनी कमी झाली होती. बाजरीच्या सेवनामुळे मधुमेही रुग्णांच्या रक्तातील साखरेचे प्रमाण इतर रुग्णांच्या तुलनेत कमी असल्याचे संशोधकांनी सांगितले.
प्री-डायबेटिक व्यक्तींच्या बाबतीत, HbA1c 17 टक्क्यांपर्यंत कमी झाले आणि सामान्य पातळीवर परत आले. हा अहवाल Frontiers in Nutrition मध्ये प्रकाशित झाला आहे. संशोधकांचे म्हणणे आहे की ऑक्टोबर 2017 ते फेब्रुवारी 2021 पर्यंत सुमारे 1,000 लोकांवर हा अभ्यास करण्यात आला.
तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की मधुमेहींसाठी अन्नाची योग्यता जीआय म्हणजेच ग्लायसेमिक इंडेक्सद्वारे मोजली जाते. संशोधकांना आढळून आले की बाजरीमध्ये कमी GI 52.7 आहे. पॉलिश तांदूळ आणि परिष्कृत गव्हाच्या GI पेक्षा ते सुमारे 30 टक्के कमी आहे. मधुमेहाच्या रूग्णांसाठी हे कमी करणे फायदेशीर आहे. देशातील इतर लोकप्रिय मका या पिकापेक्षा हे प्रमाण कमी आहे. स्वयंपाक करतानाही तांदूळ आणि मक्याच्या तुलनेत बाजरीचा जीआय खूप कमी राहतो.
Uday Samant ‘…तर त्यांनी राजकारण सोडावे’ संजय राऊत यांना आव्हान
बाजरीमध्ये अँटीऑक्सिडंट्स, फायबर आणि प्रोटीन भरपूर प्रमाणात असल्याचं डॉक्टर सांगतात. ते बनवणे खूप सोपे आहे आणि ते खूप कमी वेळात स्वादिष्ट पदार्थ बनवता येतात. कोलेस्ट्रॉल आणि रक्तातील साखरेची पातळी देखील नियंत्रित ठेवते. जे लोक ग्लूटेन सहन करू शकत नाहीत. भरड धान्य खाणे हा त्यांच्यासाठी चांगला पर्याय आहे. बाजरीच्या सेवनाने ट्रायग्लिसराइड्स आणि सी-रिअॅक्टिव्ह प्रोटीन कमी होतात. तसेच हृदयाचे आजार कमी करण्याचे काम करतात. भरड धान्यांमध्ये ज्वारी (ज्वारी), बाजरी यांचा समावेश करावा
