Rose Farming Tips : भारत कृषीप्रधान देश आहे. देशात पारंपारिक शेतीचं प्रमाण (Rose Farming) जास्त आहे. पण काळानुसार बदल होताहेत. नवी पिकं येताहेत. फुलांची शेतीही बहरू लागली आहे. पारंपारिक शेतीतून नगदी पिकांच्या शेतीकडे कल वाढू लागला आहे. यात गुलाबाच्या फुलांची (Rose Cultivation) शेती आघाडीवर आहे. गुलाब हा सुंदरता आणि सुगंधासाठी प्रसिद्ध आहेच पण हाच गुलाब शेतकऱ्यांचे खिसेही भरू लागला आहे. जर योग्य रणनिती आणि टेक्निकचा वापर केला तर गुलाबाची शेती एका सामान्य शेतकऱ्यालाही मालामाल करील. चला तर मग या गुलाब फुलांच्या शेतीशी संबंधित महत्वाची माहिती जाणून घेऊ या..
जवाहर : जवाहर गुलाब फुलांचं वैशिष्ट्य म्हणजे या फुलाची दांडा मोठी असते आणि पाकळ्यांचा घेरही मोठा असतो. या प्रकारातील गुलाबाची फुले शक्यतो सजावटीसाठी आणि विविध ठिकाणी निर्यातीसाठी होतो.
रानी साहिबा : या प्रकारातील गुलाबाचं फूल सुंदर आणि गडद रंगाचं असतं. सजावटीच्या मार्केटमध्ये या फुलाला मोठी मागणी आहे.
पुसा बहार : भारतीय कृषी संशोधन संस्थान (IARI) पूसा द्वारे विकसित करण्यात आलेल्या या फुलाची वाढ वेगाने होते. तसेच या गुलाबाच्या फुलांचे उत्पादनही वेगात होते.
अरुणिमा : या प्रकारातील गुलाब गडद रंगाचे असतात. या प्रकारातील गुलाबाची फुले लग्न सोहळे आणि अन्य कार्यक्रमांत सजावटीसाठी वापरली जातात. या व्यतिरिक्त भूषण गुलाब आणि नेहरू गुलाब या आणखी काही प्रजाती भारतात दिसतात.
Food Allergy : अन्नपदार्थाची ॲलर्जी कशी ओळखायची? लक्षणे कोणती? तज्ञांनी दिली A टून Z माहिती
गुलाब फुलांची शेती कशी कराल
योग्य प्रकाराची निवड करा
शेतीतून जास्तीत जास्त पैसे मिळवण्याचं तुमचं उद्दीष्ट असेल तर आधी योग्य प्रकाराची निवड करा. मार्केटमध्ये कोणत्या गुलाबाच्या फुलाला जास्त मागणी आहे याचा अभ्यास करा. देशी गुलाब, डच गुलाब, रोजा डॅमेसाना (अत्तरासाठी), दामिनी, ग्रेन डोर, जॉइंट आणि फर्स्ट रेड यांसारख्या गुलाबांना जास्त मागणी आहे. काही गुलाब सुगंधासाठी ओळखले जातात तर काही गुलाब दीर्घ काळ टिकतात. तर काही गुलाबाची फुले सजावटीसाठी वापरली जातात म्हणून तुम्ही योग्य प्रजातीची निवड करा.
हवामान आणि माती
गुलाबाच्या लागवडीसाठी समशीतोष्ण हवामान सर्वात अनुकूल मानले जाते. 15 अंश सेल्सिअस ते 30 अंश सेल्सिअस तापमान असणाऱ्या ठिकाणी गुलाब चांगले वाढतात. मातीच्या बाबतीत विचार केला तर चांगला निचरा होणारी आणि सेंद्रीय घटकांचे प्रमाण जास्त असलेली चिकणमाती गुलाब फुलांच्या लागवडीसाठी योग्य मानली जाते.
शेताची तयारी आणि लागवड
शेताची चांगली नांगरट करुन घ्या. यासाठी शेणखत, गांडूळखत, कडुलिंबाची पेस्ट यांचा वापर करा. ते जास्त फायद्याचे ठरेल. गुलाबाची रोपे 60×60 सेमी किंवा 75×75 सेमी अंतरावर ओळीत लावली जातात. जुलै ते सप्टेंबर हा काळ लागवडीसाठी योग्य मानला जातो.
फोन पे युजर्ससाठी गुड न्युज! ‘या’ लोकांना करता येणार विना इंटरनेट पेमेंट
पाण्याची व्यवस्था करा
गुलाबाच्या रोपांना नियमित पाणी देण्याची गरज असते. विशेषतः उन्हाळ्यात. ठिबक सिंचन (सूक्ष्म सिंचन) पद्धतीचा अवलंब केल्याने पाण्याची बचत होते तसेच रोपांना आवश्यक प्रमाणात ओलावाही मिळतो. वेळोवेळी तण काढणे, छाटणी करणे याही गोष्टी महत्वाच्या आहेत.
छाटणी कराच
छाटणी केल्याने झाडांना नवीन फांद्या वाढण्यास मदत होते. ज्यामुळे फुलांची गुणवत्ता आणि प्रमाण वाढते. गुलाबाची छाटणी वर्षातून एकदा किंवा दोन वेळेस केली जाते. हे काम ऑक्टोबर-नोव्हेंबरमध्ये केले जाते. जेणेकरून हिवाळ्यात चांगले उत्पादन मिळेल.
एक एकर जमिनीत साधारण 15 ते 20 हजार गुलाबाची रोपे लावता येतात. या रोपांची जर शास्त्रोक्त पद्धतीने काळजी घेतली आणि योग्य मार्केटिंग केले तर एक एकरातून वार्षिक 5 ते 8 लाख रुपयांचे उत्पन्न सहज मिळू शकेल. काही शेतकरी प्रक्रिया युनिट्स सुरू करतात. या माध्यमातून गुलकंद, गुलाबपाणी, सुकी फुले, परफ्यूम, गुलाब तेल असे पदार्थ तयार केले जातात. यामुळे त्यांचे उत्पन्न थेट दुप्पट किंवा तिप्पट होते.
