Chandrayaan 3 Landing : भारताने इतिहास रचला! चांद्रयान-3 मोहिम फत्ते करणारे खरे मानकरी कोण?
- Written By: Amol Bhingardive Published:
Chandrayaan 3 Landing : जगभरातील सर्वांचच लक्ष लागून राहिलेल्या चांद्रयान-3 अखेर चंद्रावर सुरक्षित पोहचलं आहे. आज सायंकाळी 6 वाजून 4 मिनिटांनी चंद्रावर चांद्रयान-3 यशस्वीपणे लॅंडिंग झालं आहे. यासंदर्भात इस्त्रोकडून घोषणा करण्यात आली असून भारतीयांची मान उंचावणारी ही बाब आहे. चांद्रयान-2 च्या अपयशानंतर आता चांद्रयान-3 मोहिम इस्त्रोकडून आखण्यात आली. चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवावर या चांद्रयानाचं सॉफ्ट लॅंडिंग करुन इस्त्रोने जगात एक मोठा इतिहास रचला आहे. मात्र, या मोहिमेसाठी कोणी मेहनत घेतली. मोहिमेचं नेतृत्व कोणाकडे? यासंदर्भात सविस्तर जाणून घेऊयात…
नाफेडच्या २४१० रुपये भावातून कांद्याचा उत्पादन खर्च तरी निघतो का?, नाना पटोलेंचा संतप्त सवाल
इस्त्रोचे प्रमुख डॉ. एस सोमनाथ :
इस्त्रोचे प्रमुख डॉ. एस सोमनाथ यांच्या नेतृत्वाखाली चांद्रयान-3 मोहिमेकडे अवघ्या जगाचं लागलं आहे. डॉ. एस. सोमनाथ हे भारतीय अंतराळ संशोधन संस्थेचे (इस्रो) अध्यक्ष असण्यासोबतच या मोहिमेचे नेतृत्व करत आहेत. त्यांनी या मोहिमेच्या त्या बाहुबली रॉकेटचे प्रक्षेपण वाहन 3 डिझाइन केले आहे, ज्याच्या मदतीने चांद्रयान-3 प्रक्षेपित केले आहे. भारताची ही तिसरी चंद्र मोहीम आहे.
बंगळुरूच्या इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ सायन्समध्ये शिकलेल्या डॉ. एस. सोमनाथ यांना गेल्या वर्षी जानेवारीमध्ये या मिशनची जबाबदारी मिळाली. त्यांच्या नेतृत्वाखाली ही मोहीम यशाचा टप्पा पार करून चंद्रावर पोहोचणार आहे. इस्रोच्या आधी डॉ. सोमनाथ हे विक्रम साराभाई स्पेस सेंटर आणि फ्लोटिंग प्रोपल्शन सिस्टम सेंटरचे संचालकही राहिले आहेत. इस्रोच्या बहुतांश मोहिमांमध्ये वापरल्या जाणाऱ्या रॉकेटमध्ये तंत्रज्ञानाचा समावेश करण्याचे काम या दोन संस्थांनी केले आहे.
पी वीरमुथुवेल :
पी वीरमुथुवेल हे प्रोजेक्टर डायरेक्टर म्हणून मिशनचे नेतृत्व करत आहेत. त्यांना 2019 मध्ये मिशन चांद्रयानची जबाबदारी देण्यात आली होती. पी वीरमुथुवेल हे यापूर्वी इस्रोच्या मुख्य कार्यालयातील अंतराळ कार्यालयात उपसंचालक होते. इस्रोच्या दुसऱ्या चंद्र मोहिमेतही त्यांनी महत्त्वाची भूमिका बजावली होती. तामिळनाडूतील विल्लुपुरम येथे राहणारे पी वीरामुथुवेल यांनी आयआयटी मद्रासमधून पदवी प्राप्त केली आहे. चंद्रावर चांद्रयान 2 फ्लॉट्सम आणि जेट्सम शोधण्यासाठी देखील त्यांची ख्याती होती. पी. वीरमुथुवेल यांना वीरा असेही म्हणतात.
एस. उन्नीकृष्णन नायर :
विक्रम साराभाई स्पेस सेंटरचे संचालक आणि एरोस्पेस अभियंता डॉ. उन्नीकृष्णन यांच्याकडे चांद्रयान-३ शी संबंधित अनेक महत्त्वाच्या जबाबदाऱ्या आहेत. या मोहिमेसाठी, रॉकेटच्या विकासाची आणि बांधकामाची जबाबदारी असलेले विक्रम साराभाई हे अंतराळ केंद्राचे संचालक आहेत. त्यांच्या नेतृत्वाखाली जिओसिंक्रोनस सॅटेलाइट लॉन्च व्हेईकल (GSLV) मार्क-III केरळमधील विक्रम साराभाई स्पेस सेंटरमध्ये तयार करण्यात आले. चांद्रयान-2 च्या अपयशानंतर भारतीय विज्ञान संस्थेतून शिक्षण घेतलेल्या डॉ. उन्नीकृष्णन यांनी चांद्रयानाच्य अडचणी समजून घेऊन नवीन मोहिमेच्या यशासाठी रणनीती तयार करण्याचे काम केले आहे.
दरम्यान, इस्त्रोचे प्रमुख डॉ. एस सोमनाथ यांच्या नेतृत्वाखाली काम करणाऱ्या टीममुळेच आज भारताने चंद्रावर तिरंगा झेंडा फडकवण्याचा इतिहास रचला आहे. रशिया, चीन, अमेरिकेनंतर चंद्रावर झेंडा रोवणारा भारत चौथा देश ठरला आहे. वर्षानुवर्षे कार्यरत असलेली इस्रोची टीम या मिशनमागे आहे. ज्या टीममुळे चांद्रयान मिशन-3 लाँच करण्यात आले. इस्रोची तिसरी चंद्र मोहीम मागील दोन मोहिमांपेक्षा खूपच वेगळी आहे. इस्रोचे प्रमुख डॉ. एस. सोमनाथ यांच्या नेतृत्वाखाली काम करणाऱ्या टीमच्या मेहनतीमुळेच या मोहिमेकडे संपूर्ण जगाचे लक्ष लागले होते.
