2000 च्या नोटा बदलण्याबाबत हे ‘5’ प्रश्न तुमच्याही मनात आलेत का?
- Written By: prashant letsupp Published:
RS 2000 Note Exchange : आजपासून देशातील कोणत्याही बँकेत 2000 च्या नोटा बदलण्याची प्रक्रिया सुरु झाली आहे. 30 सप्टेंबरपर्यंत एकाच वेळी 20 हजार रुपयांपर्यंतच्या नोटा बदलू शकता. पण आरबीआयने 2000 च्या नोटा बाजारातून काढून घेतल्या जातील अशी घोषणा करताच लोकांच्या मनात अनेक प्रश्न उपस्थित झाले आहेत.
2016 च्या नोटाबंदीच्या घोषणेनंतर लोकांमध्ये असेच संभ्रम होते. लोकांना योग्य माहिती मिळत नव्हती. आज असे पाच प्रश्न आहेत, ज्यांची उत्तरे लोकांना अधिक गोंधळात टाकत आहेत किंवा असे म्हणता येईल की हे प्रश्न 2016 मधील नोटाबंदीच्या परिस्थितीची आठवण करून देतात.
2000 ची नोट बदलण्यासाठी ग्राहकाला कोणताही डेटा द्यावा लागणार नाही?
नोटा बदलून द्यायची नोंद नसेल, तर माणूस एका दिवसात अनेक बँकांत जाऊन नोटा जमा करणार नाही का? जेव्हा डेटा घेतला जात नाही, तेव्हा कोणीही कोणत्याही बँकेत जाऊन नोट बदलू शकतो. काळा पैसा म्हणून ज्यांच्याकडे 2000 च्या नोटा आहेत ते लोक याचा चुकीचा फायदा घेऊ शकतात. तो कोणालाही रांगेत उभा करून नोटा बदलून देईल. 2016 च्या नोटाबंदीच्या सुरुवातीच्या दिवसांमध्ये अशीच काही प्रकरणे समोर आली होती.
UPSC 2022 Result : यूपीएससीमध्ये सारथीचा ‘डंका’, तब्बल सतरा जणांनी मारली बाजी
एका दिवसात किती 2000 च्या नोटा बदलता किंवा बँकेत जमा केल्या जाऊ शकतात?
मध्यवर्ती बँकेने आपल्या परिपत्रकात म्हटले आहे की, लोक एकावेळी 2000 च्या 10 नोटा बदलून घेऊ शकतील. म्हणजेच एकूण 20 हजार रुपयांच्या नोटा बदलता येतील. पण एका दिवसात तुमच्या खात्यात 2000 च्या किती नोटा बदलल्या किंवा जमा केल्या जाऊ शकतात हे स्पष्ट नाही. असे होईल की लोकांनी एकदा नोट बदलून घेतली की पुन्हा त्याच लाईनमध्ये उभा राहतील, मग काय होईल? इतकेच नाही तर आरबीआयनुसार कोणीही 20 हजार रुपयांपर्यंतच्या नोटा बदलू शकतो. म्हणजेच, त्यांना हवे असल्यास, लोक दिवसातून कितीही वेळा 20-20 हजारांच्या नोटा बदलू शकतात.
मविआच्या लोकसभा जागा वाटपाचा नाना पटोलेंनी सांगितला प्लॅन; कोणाला किती जागा मिळणार?
कोणत्याही बँकेत जाऊन 2000 च्या नोटा बदलता येतात, त्या बँकेत खाते नसले तरी नियमानुसार बदलता येते का?
आता अशा परिस्थितीत लोक दिवसभर वेगवेगळ्या बँकांमध्ये 2000 च्या नोटा बदलण्यासाठी फिरतील. या व्यक्तीने आज एकापेक्षा जास्त वेळा बँकेत नोटा बदलल्या आहेत हे बँकेला कसे कळणार? एक बँक दुसऱ्या बँकेसोबत नोट एक्सचेंज डेटा कसा सामायिक करेल, जे 2016 प्रमाणेच गोंधळ निर्माण करते. एवढेच नाही तर काळा पैसा असणारे याचा पुरेपूर फायदा घेऊ शकतात. जेव्हा डेटा अजिबात घेतला जात नाही, तेव्हा ते एकाच दिवसात नोटा बदलण्यासाठी वारंवार बँकेत पोहोचतात.
2000 रुपयांची नोट मागे घेण्यामागचा खरा हेतू काय?
500 आणि 1000 रुपयांच्या नोटा बंद करताना चलनाची कमतरता भरून काढण्यासाठी 2000 च्या नोटा छापण्याचा निर्णय घेण्यात आल्याचे RBI गव्हर्नर शक्तिकांत दास यांनी सांगितले. आता हा उद्देश पूर्ण झाला आहे. आता इतर चलने पुरेशा प्रमाणात आहेत. पण संभ्रम असा आहे की 2000 च्या नोटा चलनातून बाद करण्यामागे काळ्या पैशावरही हल्ला केला जात आहे. मोठ्या प्रमाणावर लोकांनी 2000 च्या नोटा चुकीच्या पद्धतीने आपल्याजवळ ठेवल्याचं बोललं जात आहे. मोठ्या नोटांमुळे त्याचा गैरफायदा घेतला जात आहे. अशा स्थितीत 2000 च्या नोटा परत घेण्यामागचा हेतू काय, हा प्रश्नच आहे. 2018-19 मध्ये 2000 च्या नोटेची छपाई बंद करण्यात आली होती, मग ती काढण्यासाठी इतका वेळ का लागला?
Narendra Modi in Australia : ऑस्ट्रेलियात नरेंद्र मोदींचा डंका, पाहा फोटो
2000 च्या नोटेचे आयुष्य संपले मग सोबत आलेली 500 ची नोट का नाही? सरकार 1000 च्या नोटा जारी करणार का?
2016 मध्ये नोटाबंदीनंतर RBI ने एकाच वेळी 2000 आणि 500 रुपयांच्या नवीन नोटा जारी केल्या. आता आरबीआयचे म्हणणे आहे की 2000 च्या नोटांचे आयुष्य संपले आहे, म्हणूनच त्या बाजारातून काढून घेतल्या जात आहेत. येथे संभ्रम असा आहे की त्यासोबतच आरबीआयने 500 रुपयांच्या नव्या नोटाही जारी केल्या होत्या, ज्या अजूनही चलनात आहेत. मग 2000 च्या नोटेचे आयुष्य संपवण्याचा तर्क पचनी पडत नाही. प्रश्न असा आहे की आता आरबीआय देखील 2000 च्या नोटा आणण्याचा उद्देश पूर्ण झाल्याचे सांगत आहे. अशा स्थितीत 2000 च्या नोटा चलनातून बाद झाल्यानंतर मध्यवर्ती बँक पुन्हा 1000 रुपयांची नोट जारी करण्याचा विचार करेल का? याशिवाय 30 सप्टेंबरनंतर 2000 नोट बेकायदेशीर ठरणार का?
