कॅबिनेटने मंजुरी दिली, ते ‘नॅशनल क्वांटम मिशन’ आहे तरी काय?

National Quantum Mission launched : मोदी सरकारने संगणक तंत्रज्ञानाच्या बाबतीत महत्त्वाचा निर्णय घेत राष्ट्रीय क्वांटम मिशनला (National Quantum Mission) मंजुरी दिली आहे. मंत्रिमंडळाने आज राष्ट्रीय क्वांटम मिशन NQM चा प्रस्ताव मंजूर केला आहे. या मिशनसाठी केंद्रीय मंत्रिमंडळाने 2023-24 ते 2030-31 पर्यंत 6003.65 कोटी रुपयांची तरतूद केली आहे. वास्तविक, क्वांटम टेक्नॉलॉजीमध्ये (quantum technology) सामान्य संगणकापेक्षा कितीतरी पटीने कमी वेळेत डेटावर प्रक्रिया केली जाऊ शकते.

दळणवळण, आरोग्य, फार्मा, आर्थिक क्षेत्र, ऊर्जा, संरक्षण आणि डेटा सुरक्षा या बाबींमध्ये याचा वापर केला जाऊ शकतो, असे मानले जाते. सध्या जगातील मोजक्याच देशांमध्ये याचा वापर केला जात आहे. विशेष म्हणजे भारताला आघाडीचा देश बनवण्यासाठी NQM सुरू करण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे. मंत्रिमंडळाच्या निर्णयानंतर प्रसारमाध्यमांशी संवाद साधताना केंद्रीय मंत्री जितेंद्र सिंह आणि अनुराग ठाकूर यांनी ही माहिती दिली. यासाठी चार वेगवेगळे हब बनवण्यात येणार असल्याचे त्यांनी सांगितले. त्यांचे संचालन विज्ञान आणि तंत्रज्ञान विभागाचे मिशन डायरेक्टर करतील. मिशनचे मार्गदर्शन करण्यासाठी एक प्रशासकीय मंडळ असेल.

अतिक अहमद यांच्या कबरीवर तिरंगा ठेवून काँग्रेस नेता रडला, पक्षातून हाकालपट्टी

क्वांटम तंत्रज्ञान काय आहे?
आजच्या काळात संगणक तंत्रज्ञानात काहीतरी नवीन घडत आहे. अशा परिस्थितीत क्वांटम कॉम्प्युटिंग हे झपाट्याने विकसित होणारे तंत्रज्ञान आहे, ज्याचा वापर अत्यंत फायदेशीर ठरत आहे. जुन्या कॉम्प्युटरसाठी ज्या गोष्टी सोडवायला खूप कठीण आणि वेळ लागत होता, ते काम या तंत्रज्ञानाने खूप सोपं होऊन जातं, असं म्हणता येईल. क्वांटम तंत्रज्ञान ही भौतिकशास्त्राची एक शाखा आहे.

आजच्या संगणकात वापरल्या जाणार्‍या तंत्रज्ञानापेक्षा ते चांगले मानले जाते. त्याचा वापर खूप यशस्वी झाला आहे. या तंत्रज्ञानामुळे संगणन अतिशय सोपे होत आहे. डेटावर प्रक्रिया करणे आणि आवश्यकतेनुसार ते तयार करणे खूप सोपे होत आहे.

नितेश राणे येणार आता अडचणीत ? अॅट्रासिटीचा दाखल करण्याची मागणी

ज्यांना संगणक समजतो ते समजू शकतात की आजचे पारंपारिक संगणक बायनरी 0 आणि 1 अवस्थांच्या स्वरूपात माहिती साठवतात. तर, क्वांटम संगणक हे क्वांटम बिट्स वापरून गणना करण्यासाठी निसर्गाच्या मूलभूत नियमांवर आधारित आहेत. येथे 0 किंवा 1 क्यूबिट अवस्थांचे संयोजन असू शकते अशा थोडय़ा विपरीत, क्वांटम मोठ्या गणनेस अनुमती देते आणि त्यांना जटिल समस्या सोडविण्याची क्षमता देते जे सर्वात शक्तिशाली पारंपारिक सुपरकॉम्प्युटर देखील सक्षम नाहीत.