लडाख आंदोलन: उपोषणातून हिंसाचाराकडे, जबाबदार कोण? जेन-Z ला कोणी भडकावलं?
10 सप्टेंबर रोजी सोनम वांगचुक यांच्या नेतृत्वाखाली उपोषणाने या आंदोलनाची सुरुवात झाली.
- Written By: Rohini Gudaghe Published:
Sonam Wangchuk Ladakh Violence : नेपाळमधील हिंसक निदर्शने देश अद्याप पूर्णपणे विसरला नव्हता, तेव्हा लडाखमध्येही अशाच प्रकारची निदर्शने झाल्याचं समोर आलंय. 10 सप्टेंबर रोजी सोनम वांगचुक यांच्या नेतृत्वाखाली उपोषणाने या आंदोलनाची सुरुवात झाली. निदर्शकांची प्राथमिक मागणी लडाखला पूर्ण राज्याचा दर्जा देणे आणि संविधानाच्या सहाव्या अनुसूचीमध्ये समाविष्ट करणे ही होती. शांततेत सुरू झालेले आंदोलन अचानक हिंसक झाले, ज्यामुळे अनेकांचे जीव गेले. राज्यातील या हिंसक निदर्शनांना कोण जबाबदार आहे? असा प्रश्न उपस्थित होत आहे.
राज्यातील तरुणांची दिशाभूल
गृह मंत्रालयाच्या निवेदनानुसार, कार्यकर्ता सोनम वांगचुक यांनी (Sonam Wangchuk) उपोषणादरम्यान अनेक प्रक्षोभक विधाने केली, ज्यामुळे गर्दी भडकली. त्यांच्या भाषणादरम्यान त्यांनी अरब स्प्रिंग-शैलीतील निदर्शने (Ladakh Violence)आणि नेपाळमधील जनरल झेड निदर्शनांचा उल्लेख केला, ज्यामुळे राज्यातील तरुणांची दिशाभूल झाली. वांगचुक यांच्या प्रक्षोभक विधानांमुळे काही दिवसांतच शांततापूर्ण निदर्शने हिंसक (Gen-Z) झाली, ज्यामुळे अनेकांचे जीव गेले.
राज्यभर हिंसक निदर्शने
सोनम वांगचुक यांच्या प्रक्षोभक विधानांमुळे भडकलेल्या जमावाने राज्यभर हिंसक निदर्शने सुरू केली. बुधवारी सकाळी साडे अकराच्या सुमारास, उर्वरित जमावाने उपोषणस्थळ सोडले. लेहमधील एका राजकीय पक्षाच्या कार्यालयावर आणि मुख्य निवडणूक आयुक्तांच्या सरकारी कार्यालयावर हल्ला केला. त्यांनी ही कार्यालये जाळली, सुरक्षा कर्मचाऱ्यांवर हल्ला केला आणि पोलिसांचे वाहन पेटवून दिले. हिंसक निदर्शनांमध्ये 30 हून अधिक पोलिस आणि सीआरपीएफ कर्मचारी जखमी झाले, त्यामुळे पोलिसांनी स्वसंरक्षणार्थ गोळीबार केला, ज्यामुळे काही जण जखमी झाले.
ही जेन झेड क्रांती : वांगचुक
सोनम वांगचुक यांनी सोशल मीडियावर एक व्हिडिओ शेअर केला आहे, ज्यामध्ये त्यांनी म्हटले आहे की, लेहमधील हिंसाचार ही तरुण पिढीने किंवा जनरेशन झेडने सुरू केलेली क्रांती आहे. त्यांनी म्हटले आहे की, हे तरुण वर्षानुवर्षे बेरोजगार आहेत. सरकार यातून सुटण्यासाठी एक ना एक सबबी वापरत आहे. ते त्यांचे लोकशाही अधिकार देखील हिरावून घेत आहे. वांगचुक यांनी तरुण पिढीला असे आवाहन केले आहे की, त्यांनी अशा हिंसक निदर्शनांचा अवलंब करून त्यांच्या वर्षांच्या कष्टाची नासाडी करू नये.
हिंसाचारानंतर उपोषण संपले
लडाखला पूर्ण राज्याचा दर्जा मिळावा आणि संविधानाच्या सहाव्या अनुसूचीत समावेश करावा या मागणीसाठी सोनम वांगचुक यांनी 10 सप्टेंबर रोजी उपोषण सुरू केले. गेल्या 15 दिवसांपासून ते उपोषणावर होते. बुधवारी निदर्शनांना हिंसक वळण लागल्यावर त्यांनी उपोषण सोडण्याचा निर्णय घेतला. निदर्शने इतकी हिंसक होती की, काही लोकांना आपला जीव गमवावा लागला. अनेक जण गंभीर जखमी झाले. जखमींमध्ये निदर्शक आणि पोलिस कर्मचारी यांचा समावेश होता.
गृहमंत्रालयाने वांगचुक यांना जबाबदार धरले
लडाखमधील हिंसक निदर्शनांसाठी गृह मंत्रालयाने सोनम वांगचुक यांना जबाबदार धरले आहे. मंत्रालयाने म्हटले आहे की, वांगचुक यांच्या प्रक्षोभक विधानांमुळे निदर्शने इतकी हिंसक झाली. निवेदनात असेही म्हटले आहे की, हिंसक निदर्शनांमध्ये वांगचुक यांनी उपवास सोडला. कोणतेही गंभीर प्रयत्न न करता रुग्णवाहिकेतून त्यांच्या गावी निघून गेले. गृह मंत्रालयाने लोकांना आवाहन केले आहे की, त्यांनी प्रक्षोभक विधाने असलेले जुने व्हिडिओ सोशल मीडियावर शेअर करू नयेत.
