नवा विचार…नवी ओळख; जनरेशन Z म्हणजे नेमकं काय? कोणत्या वयातल्या लोकांचा समावेश?

नेपाळमध्ये आंदोलन करीत असलेली Gen-Z ला नवी पिढी मानलं जात आहे. GenZ नेमके आहेत कोण यामध्ये कोणत्या वयाच्या लोकांचा समावेश आहे.

Gen-Z Meaning : नेपाळमध्ये सोशल मीडिया बंदीनंतर हिंसक झालेल्या GenZ पिढीनं धुमाकूळ घातला आहे. तरूणांकडून उग्र पद्धतीने सुरू करण्यात आलेल्या आंदोलनानंतर अखेर सरकारने सोमवारी (दि. ८) आपला निर्णय मागे घेतला. तीन दिवसांपूर्वी, सरकारने फेसबुक, एक्स आणि व्हॉट्सअॅपसह २६ सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मवर (Social Media) बंदी घालण्याचे आदेश दिले होते. या निर्णयाच्या निषेधार्थ राजधानी काठमांडूसह अनेक ठिकाणी हिंसक निदर्शने झाली. निदर्शक आणि पोलिसांमधील संघर्षात आतापर्यंत किमान १९ जणांचा मृत्यू झाला आहे, तर ३०० हून अधिक लोक जखमी झाले आहेत. या आंदोलनाचा कोणी चेहरा नसून Gen-Z ही नवी पिढी हे आंदोलन करीत आहे. आता त्यांना हे नाव का दिलंय, यामध्ये किती वयाच्या तरुणांना सामिल करुन घेतलं जातं? याबाबत सविस्तर जाणून घेऊयात..

नेपाळमध्ये सोशल मीडिया बंदीवरून हाहाकार! पंतप्रधानांचा राजीनामा; वाचा, भारतातील नियम

GenZ म्हणजे १९९७ ते २०१२ दरम्यान जन्मलेली मुले. म्हणजेच या १५ वर्षांत जन्मलेल्या मुलांना जनरेशन झेड म्हणतात. २०२५ पर्यंत, ही पिढी जगातील कामगार संख्येच्या सुमारे ३०% असेल आणि तिच्या वेगवेगळ्या विचारसरणी आणि सवयींनी समाज आणि अर्थव्यवस्था दोन्हीवर परिणाम करत आहे. जेन-झेडला डिजिटल नेटिव्ह असेही म्हणतात कारण त्यांच्यासाठी इंटरनेट, स्मार्टफोन आणि सोशल मीडिया हे नेहमीच जीवनाचा एक भाग आहेत. म्हणूनच त्यांच्यासाठी तंत्रज्ञानाचा वापर करणे सोपे आहे. ऑनलाइन शॉपिंगपासून ते घरून काम करण्यापर्यंत, जेन-झेड डिजिटल जगात अगदी योग्य प्रकारे बसते.

जनरल-झेड खूप हुशारीने विचार करतात. म्हणूनच ते त्यांच्या भविष्याचे नियोजन खूप लवकर करायला सुरुवात करतात. एका सर्वेक्षणानुसार, जनरल-झेडमधील सुमारे दोन तृतीयांश लोकांनी सरासरी १९ वर्षांच्या वयात बचत करायला सुरुवात केली. २०२५ मध्ये, १८ ते ३५ वयोगटातील सुमारे ६१% तरुणांना पैशाची चिंता आहे. नोकरीची अनिश्चितता आणि घर खरेदीचा वाढता खर्च देखील त्यांना त्रास देतो. त्यांचे उत्पन्न वाढवण्यासाठी आणि आर्थिक स्थिरता मिळविण्यासाठी, जनरल-झेडमध्ये साइड हस्टल किंवा अतिरिक्त काम करण्याचा ट्रेंड वाढला आहे.

उपराष्ट्रपतीपदाच्या निवडणुकीत मोठा उलटफेर! तीन पक्षांचा मतदान प्रक्रियेत भाग घेण्यास नकार

जनरल-झेडच्या आयुष्यात तंत्रज्ञानाची मोठी भूमिका आहे. एका संशोधनानुसार, ९८% जनरल-झेड तरुणांकडे स्मार्टफोन आहे आणि ९५% सोशल मीडियावर सक्रिय आहेत. या सवयींमुळे त्यांच्या खरेदीच्या सवयी देखील बदलत आहेत. Gen-Z डेस्कटॉपपेक्षा मोबाईलवर जास्त काम करते. ८१% लोक सोशल मीडियावर उत्पादने शोधतात आणि ८५% लोक या प्लॅटफॉर्मवरून नवीन उत्पादनांबद्दल जाणून घेतात. ते मित्राच्या शिफारसीइतकाच ऑनलाइन पुनरावलोकनांवर विश्वास ठेवतात.

जन्मापासूनच इंटरनेट वापरणारी पहिली पिढी म्हणजे जेन-झेड. इतर पिढ्यांनी इंटरनेट आणि स्मार्टफोनच्या आधी आणि नंतरचे जीवन अनुभवले आहे, परंतु जेन-झेडने त्यांचे आयुष्य तंत्रज्ञान आणि आधुनिक गॅझेट्सने वेढलेले घालवले आहे. अशा परिस्थितीत, या लोकांना तंत्रज्ञानाचे राजे देखील म्हटले जाते, कारण त्यांची सुरुवात तंत्रज्ञानापासून झाली होती. या कारणास्तव, या पिढीला जनरल-झेड म्हणतात.

संबंधित बातम्या