भारतात विकलं जाणार नॉनव्हेज दूध; अमेरिका अन् भारतातील डिल नेमकी काय?

What Is Non Veg Milk Why America Want To Sell In India : अमेरिका आणि भारत (America India Trade) यांच्यातील दूध व्यापार करार चर्चेत आहे. अमेरिका भारतातील दुग्ध उद्योगात प्रवेश करू इच्छित आहे, परंतु भारत त्याला हिरवा कंदील देत नाही. याचं कारण मांसाहारी दूध (Milk) आहे. अनेक माध्यमांच्या वृत्तांतून दावा करण्यात आलाय की, या करारामुळे 2030 पर्यंत भारताला 500 अब्ज डॉलर्सचा फायदा होऊ शकतो. परंतु भारताने आपल्या नागरिकांच्या सुरक्षिततेशी खेळणार नाही, अशी भूमिका ( What Is Non Veg Milk) घेतली आहे. भारतीय लोकसंख्येचा मोठा भाग शाकाहारी आहे. त्यामुळे मांसाहारी दुधाबद्दल प्रश्न निर्माण होणे स्वाभाविक आहे. मांसाहारी दूध म्हणजे काय, ते किती प्रमाणात मांसाहारी आहे, जगातील किती देशांमध्ये ते वापरले जात आहे? त्याचे किती फायदे आणि तोटे आहेत? हे आपण सविस्तर जाणून घेऊ या.
मांसाहारी दुधाचे फायदे-तोटे
मांसाहारी दुधात प्राण्यांपासून मिळणारे घटक (Non Veg Milk) असतात. त्यात जिलेटिन, कोलेजन, फिश ऑइल यासारख्या अनेक गोष्टींचा समावेश आहे. जगातील काही देशांमध्ये उच्च प्रथिनेयुक्त आहार प्रचलित आहे, तिथे ते अधिक लोकप्रिय आहे. तिथे व्यायामावर अधिक लक्ष दिले जाते. शाकाहार किंवा मांसाहारासारखे कोणतेही निर्बंध नाहीत. वृद्धत्वविरोधी आणि फोर्टिफाइड दूध म्हणून देखील घेतले जाते. याचे फायदे आणि तोटे दोन्ही आहेत.
कोलेजन, कॅल्शियम आणि प्रथिने यांच्या उपस्थितीमुळे ते हाडे मजबूत करते. स्नायूंना बळकटी देते. त्यांना दुरुस्त करण्याचे काम करते. माशांचे तेल आणि ओमेगा-3 दूध मेंदू आणि हृदयाच्या आरोग्यासाठी चांगले मानले जाते. ते त्वचा आणि केस दोघांसाठीही चांगले असल्याचा दावा केला जातो. याशिवाय, व्हिटॅमिन डी3 सारखे घटक रोगांशी लढण्यासाठी रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवण्याचे काम करतात. परंतु याचे काही तोटे देखील आहेत. त्यात प्राण्यांपासून मिळवलेल्या घटकांमुळे ते अॅलर्जी निर्माण करू शकते. कोलेजन किंवा जास्त प्रथिने पचनक्रियेत समस्या निर्माण करू शकतात.
नाना पटोलेंनी विधानसभेत फोडला ‘हनी ट्रॅप’चा बॉम्ब! पेनड्राइव्हमध्ये धक्कादायक गोष्टी
अमेरिकेला दुधाचा व्यापार भारतातच का करायचा?
भारतात आरोग्यावर लक्ष केंद्रित करणाऱ्या तरुणांची संख्या झपाट्याने वाढत आहे. फिटनेस, बॉडीबिल्डिंग, सौंदर्य आणि क्रीडा क्षेत्रात पूरक दुधाची मागणी वाढत आहे. अमेरिका जगातील अव्वल दुग्धजन्य पदार्थ निर्यातदार देशांमध्ये समाविष्ट आहे. अशा परिस्थितीत, अमेरिकेला भारतात दूध आणि दुग्धजन्य पदार्थांची विक्री करणे म्हणजे स्वतःसाठी एक नवीन बाजारपेठ निर्माण करण्यासारखे आहे. अमेरिकेतील दुग्ध प्रक्रिया आणि पूरक उद्योग आधीच खूप प्रगत पातळीवर आहे. अमेरिका याचा फायदा घेऊन भारतात आपला व्यवसाय वाढवू इच्छिते.
मांसाहारी दूध म्हणजे काय?
गायी आणि दुग्धजन्य प्राण्यांना मांस किंवा रक्त दिले जाते, त्यापासून मिळणाऱ्या दुधाला मांसाहारी दूध म्हणतात. मांसाहारी आहार देण्याचा उद्देश गायींचे वजन वाढवणे आहे. यासाठी त्यांना डुक्कर, कोंबडी, मासे, घोडा, मांजर आणि कुत्र्याचे मांस दिले जाते. बीबीसीच्या अहवालानुसार, दुग्धजन्य प्राण्यांना निरोगी बनवण्यासाठी रक्ताचे जेवण वापरले जाते. प्राण्यांच्या मृत्यूनंतर त्यांचे रक्त वाळवले जाते. त्यापासून एक विशेष प्रकारचा चारा बनवला जातो. याला मांसाहारी अन्न असे म्हणतात. या चाऱ्यामुळे दुग्धजन्य प्राणी निरोगी होतात आणि अधिक दूध देतात, असा दावा केला जातोय. हा चारा लायसिनचा एक मोठा स्रोत असल्याचे म्हटले जाते. कत्तलखान्यांचा वापर करून रक्ताचे जेवण तयार केले जाते. याचा फायदा असा होतो की, कत्तलखान्यांचा कचरा कमी होतो. त्यापासून तयार केलेले रक्ताचे जेवण विकून पैसेही मिळतात. प्रदूषण कमी होते, परंतु रक्त सुकवण्याच्या प्रक्रियेतही भरपूर वीज लागते.
गाईचं दूध मांसाहारी? भारत VS अमेरिका ट्रेड वाद
दूध मांसाहारी असतं का? हा प्रश्न ऐकून धक्का बसला ना? पण खरंच, भारत आणि अमेरिकेतील व्यापार करार फक्त याच मुद्यावर अडकला आहे. भारत सरकारने अमेरिकेच्या दुधाच्या आयातीला विरोध केलाय. कारण असं की, अमेरिकेत गायींना डुक्कर, कोंबडी, मासे आणि इतर प्राण्यांचे मांस दिलं जातं आणि भारतात अशा गायीचं दूध ‘मांसाहारी’ मानलं जातं. भारताची 38 टक्के लोकसंख्या शाकाहारी आहे. दूध इथे फक्त अन्न नाही, तर धार्मिक विधींमधील ‘पवित्र’ घटक आहे. त्यामुळे अशा दुधावर भारताने ‘लाल रेषा’ ओढलीय. भारत हा जगातील सर्वात मोठा दूध उत्पादक देश आहे. इथले 8 कोटी नागरिक यावर उपजीविका करतात. जर अमेरिकन दूध इथे आलं, तर देशातील छोट्या शेतकऱ्यांना दरवर्षी 1 लाख कोटींचं नुकसान होऊ शकतं. म्हणूनच भारताचं धोरण स्पष्ट आहे, पवित्रतेवर आणि स्थानिक शेतकऱ्यांच्या हितावर कोणतीही तडजोड नाही. दूध ‘शुद्ध’ हवं…मांसाहारी नाही!