लग्नात नायट्रोजनचा धूर…नवरा नवरीची ग्रॅंड एन्ट्री बेतली चिमुकलीच्या जीवावर, वायू मानवी आरोग्यासाठी किती धोकादायक?

How Dangerous Liquid Nitrogen Gas Know In Detailed : आजकाल लग्नाच्या आनंदात भर घालण्यासाठी (Wedding) वधू-वरांचा प्रवेश भव्य पद्धतीने दाखवता यावा म्हणून नायट्रोजन वायूचा धूर (Nitrogen Gas) सोडला जातो. याचा उद्देश नवरा-नवरीला ढगांमधून बाहेर पडताना दाखवणे आहे. परंतु, मध्य प्रदेशातील राजगड जिल्ह्यात एका लग्न समारंभात अशाच एका प्रयत्नात सात वर्षांच्या मुलीचा मृत्यू झाला. हा वायू मानवी आरोग्यासाठी (Health Tips) किती धोकादायक आहे? हे आपण जाणून घेऊ या.

Gold ETF म्हणजे काय? फायदा किती? कशी कराल गुंतवणूक जाणून घ्या, डिटेल..

घटना कशी घडली?

मध्य प्रदेशातील (Madhya Pradesh) राजगड जिल्ह्यातील खुजनेर शहरात 6 मे रोजी एक लग्न होते. यामध्ये वरमाला समारंभाच्या आधी वधू-वरांचा भव्य प्रवेश होता. यासाठी कार्यक्रम व्यवस्थापकाने द्रव नायट्रोजनचा वापर केला. जेव्हा द्रव नायट्रोजन (Liquid Nitrogen Gas) हवेच्या संपर्कात येतो, तेव्हा भरपूर पांढरा धूर निघू लागतो. यामुळे धुक्यासारखे वातावरण तयार होते, जे दिसायला छान दिसते, पण आरोग्यासाठी अत्यंत धोकादायक आहे. या लग्नात वधू-वरांच्या प्रवेशासाठी एका भांड्यात द्रव नायट्रोजन ठेवण्यात आले होते, यामध्ये सात वर्षांची मुलगी वहिनी पडली आणि भाजली. या अपघातात चिमुकलीचा मृत्यू झालाय.

द्रव नायट्रोजनमुळे नुकसान कसे झाले?

द्रव नायट्रोजनची थंड पातळी -196.8°C पर्यंत असते, यामुळे मानवी शरीर हिमबाधा (अत्यंत थंडीमुळे शरीर वितळणे) किंवा क्रायोजेनिक बर्नचा बळी ठरते. द्रव नायट्रोजनच्या भांड्यात पडल्याने मुलीचे शरीर 80 टक्के जळाले. तिला ताबडतोब इंदूरमधील रुग्णालयात दाखल करण्यात आले, जिथे ती पाच दिवस जीवनमरणाशी झुंजत होती आणि 10 मे च्या रात्री तिने अखेरचा श्वास घेतला. या अपघाताने शहरातील लोकांमध्ये प्रचंड भीती पसरली आहे. मुलीच्या वडिलांनी सांगितले की, ज्या भांड्यात द्रव नायट्रोजन ठेवले होते, त्याच्या देखभालीसाठी कोणतीही व्यवस्था नव्हती. कार्यक्रम भव्य करण्यासाठी वापरला जाणारा द्रव नायट्रोजन किती धोकादायक आहे, हे कोणालाही माहिती नव्हते. लोकांनी अशा धोकादायक घटनांवर बंदी घालण्याची मागणी केली आहे. आता कुटुंबाने मुलीचे डोळे दान करण्याचा निर्णय घेतला आहे.

ब्रेकिंग : न्यायमूर्ती बी.आर. गवई बनले देशाचे ५२ वे सरन्यायाधीश; शपथ घेताच आईचे घेतले आशीर्वाद

नायट्रोजन वायू का वापरला जातो?

नायट्रोजन हा एक रासायनिक घटक आहे, ज्याचे चिन्ह N आणि अणुक्रमांक 7 आहे. तो पृथ्वीच्या वातावरणाचा सुमारे 78 टक्के भाग बनवतो. सामान्य तापमानात वायू म्हणून अस्तित्वात असते. नायट्रोजन हा रंगहीन, गंधहीन आणि चवहीन वायू आहे, जो सामान्यतः रासायनिक अभिक्रियांमध्ये सहभागी होत नाही. जेव्हा तो द्रव नायट्रोजनच्या स्वरूपात थंड केला जातो, तेव्हा तो थंड धुके म्हणजेच पांढरा धूर सोडू लागतो. लग्न समारंभात धुराचे ढग निर्माण करण्यासाठी याचा वापर केला जातो.

नायट्रोजन वायू किती धोकादायक?

नायट्रोजन वायू विषारी नाही, परंतु जर त्याचा वापर आणि व्यवस्थापनात निष्काळजीपणा दाखवला गेला तर तो खूप धोकादायक ठरू शकतो. द्रव नायट्रोजन त्वचेच्या संपर्कात आल्यास हिमबाधा किंवा क्रायोजेनिक बर्न्स होऊ शकते. राजगड दुर्घटनेत, मुलीची त्वचा नायट्रोजनची थंडी सहन करू शकली नाही. त्यामुळे तिच्या शरीराचा 80 टक्के भाग जळाला. नायट्रोजन वायू हवेपेक्षा जड असतो. जर ते बंद जागेत पसरले तर ते ऑक्सिजन काढून टाकू शकते. यामुळे श्वास घेण्यास त्रास होऊ शकतो, बेशुद्ध पडू शकते आणि मृत्यू देखील होऊ शकतो. लग्नासारख्या गर्दीच्या कार्यक्रमांमध्ये या गॅसचा वापर केल्याने धोका लक्षणीयरीत्या वाढतो. जर द्रव नायट्रोजनचा धूर श्वासोच्छवासाद्वारे फुफ्फुसांमध्ये गेला तर तो फुफ्फुसाच्या पेशी गोठवू शकतो. यामुळे श्वास घेण्यास त्रास होण्याचा धोका असतो. जर द्रव नायट्रोजन चुकीच्या पद्धतीने साठवले गेले किंवा गरम केले गेले तर ते लवकर वायूमध्ये बदलते, यामुळे स्फोट देखील होऊ शकतो.