बिहार विधानसभा निवडणूक! नितीश कुमारच मुख्यमंत्री होणार का?, भाजपच्या डोक्यात काय? वाचा सविस्तर

केंद्रीय गृहमंत्री अमित शाह आणि रस्ते व वाहतूक मंत्री नितीन गडकरी यांनी याबाबत दिलेल्या संकेतांमुळे चर्चेला उधाण आलं आहे.

बिहारमध्ये निवडणुकीचा प्रचार शिगेला पोहोचलाय. एनडीए आणि महागठबंधन आघाडीचं जागा वाटप झालं आहे.  (Bihar) उमेदवार आता अर्ज दाखल करत आहेत. आता १४ नोव्हेंबरला बिहारमध्ये कुणाचं सरकार येणार याबाबत सगळ्यांना उत्सुकता लागली आहे. जर एनडीए निवडणूक जिंकली तर नितीश कुमार मुख्यमंत्री होतील का? याबाबत सस्पेन्स निर्माण झाला आहे. एनडीए नितीश कुमार यांच्या नेतृत्वाखाली निवडणूक लढवत आहे. तथापि, निवडणूक जिंकल्यानंतर तेच मुख्यमंत्री होतील? अशी शक्यता खूपच कमी असल्याचं बोललं जातंय. केंद्रीय गृहमंत्री अमित शाह आणि रस्ते व वाहतूक मंत्री नितीन गडकरी यांनी याबाबत दिलेल्या संकेतांमुळे चर्चेला उधाण आलं आहे.

2024 च्या महाराष्ट्र विधानसभा निवडणुकीत भाजपने तत्कालीन मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांच्या नेतृत्वात निवडणूक लढवली होती. मात्र निवडणुकीत मोठं यश मिळाल्यानंतर भाजपने देवेंद्र फडणवीस यांच्या हाती महाराष्ट्राची सूत्रं दिली. संख्याबळ पाहून भाजपने आपला मुख्यमंत्री ठरवला. आता असाच पॅटर्न बिहारमध्ये देखील राबवण्याची शक्यता आहे. याबाबतचे संकेत स्वत: गृहमंत्री अमित शाह आणि नितीन गडकरी यांनी दिले आहेत.

एका कार्यक्रमात गृहमंत्री शाह यांना नितीश कुमार यांच्या मुख्यमंत्रीपदी नियुक्तीबद्दल विचारले असता त्यांनी सांगितलं, “मुख्यमंत्रीपदी कोणाची नियुक्ती करायची? हे ठरवणारा मी कोण आहे? एनडीए इतक्या पक्षांची युती आहे. निवडणुकीनंतर विधिमंडळ पक्षाचे नेते भेटून त्यांचा नेता ठरवतात. पण सध्या आम्ही नितीश कुमार यांच्या नेतृत्वाखाली निवडणूक लढवत आहोत. नितीश कुमार आमच्या निवडणूक प्रचाराचे नेतृत्व करत आहेत.

RJD 135 , VIP 16 तर काँग्रेसला इतक्या जागा; बिहारसाठी महाआघाडीत जागावाटपाचा फॉर्म्युला फायनल?

बिहारमध्ये नितीश यांचा जनता दल (संयुक्त) किंवा जद(यू) १०१ जागांवर निवडणूक लढवत आहे. महागठबंधन किंवा इंडिया ब्लॉक (राष्ट्रीय जनता दल किंवा राजद, काँग्रेस, विकासशील इंसान पार्टी किंवा व्हीआयपी आणि डाव्या पक्षांचे युती) यांनी यापैकी पाच जागांसाठी उमेदवार जाहीर केलेले नाहीत, त्यामुळे ९६ जागा शिल्लक आहेत.या ९६ जागांपैकी ५९ जागा (६१%) जद(यू) आणि तेजस्वी यादव यांच्या नेतृत्वाखालील राजद यांच्यात थेट लढत आहेत. डाव्यांसह, ही संख्या ७१ (७४%) पर्यंत वाढते.

या ७१ मतदारसंघांमधून भाजपशी जुळवून घेण्याची शक्यता नसलेले आमदार निवडले जातील अशी अपेक्षा आहे. ज्येष्ठ राजकीय विश्लेषक एस.एम. दिवाकर यांनी स्पष्ट केले की बिहारमध्ये, लालू प्रसाद यादव आणि नितीश कुमार यांच्या नेतृत्वाखालील राजकारणाने भाजपचा प्रभाव आणि स्वातंत्र्य मर्यादित करण्यासाठी थेट लढतींवर लक्ष केंद्रित केले आहे. त्यांनी सांगितले की ही रणनीती भाजपला दबाव आणण्यापासून रोखते.

२०२० च्या निवडणुकीत, ७१ मतदारसंघांमध्ये जद(यू) आणि राजद आमनेसामने आले. यापैकी ४८ जागा राजदने जिंकल्या, ज्यामुळे तेजस्वी यांना जद(यू) विरुद्ध ६७.६% चा स्ट्राईक रेट मिळाला. त्यांच्या ७५ निवडणूक लढवलेल्या मतदारसंघांपैकी ४८ जागा जद(यू) उमेदवारांवर विजयी झाल्या. महागठबंधन बहुमतापासून फक्त १२ जागांनी कमी पडले, एकूण फक्त ११० जागा जिंकल्या. जेडी(यू) राजदशी थेट स्पर्धेत ७१ पैकी फक्त २१ जागा जिंकू शकले, म्हणजेच २९% चा स्ट्राईक रेट आहे. या ७१ जागांपैकी १३ जागांवर चिराग पासवान आणि उपेंद्र कुशवाहा यांच्या उपस्थितीमुळे जद(यू) पराभूत झाले होते. या वर्षी, दोघेही एनडीसोबत आहेत, ज्यामुळे निकाल बदलू शकतात.

२०२० मध्ये, एनडीएने जद(यू) ११५ जागांवर, भाजपच्या ११० जागांवर, जीतम राम मांझी यांच्या नेतृत्वाखालील हिंदुस्तानी अवाम मोर्चा (एचएएम) च्या सात जागांवर आणि मुकेश साहनी यांच्या नेतृत्वाखालील व्हीआयपी जागांवर उमेदवार उभे केले होते. निकाल जेडी(यू) साठी ४३, भाजपसाठी ७४ आणि एचएएम आणि व्हीआयपीसाठी प्रत्येकी चार जागांवर होते. २०२० मध्ये चिराग पासवान यांनी स्वतंत्रपणे निवडणूक लढवली, ज्यामुळे एनडीएला ४२ जागांवर पराभव पत्करावा लागला. जद(यू) ला ३६ जागा गमवाव्या लागल्या, व्हीआयपींना चार, भाजपला आणि एचएएमला प्रत्येकी एक जागा गमवावी लागली. उपेंद्र कुशवाहा यांनीही स्वतंत्रपणे निवडणूक लढवली, ज्यामुळे जेडी(यू) ला पाच जागा गमवाव्या लागल्या. या दोन्ही नेत्यांमुळे जेडी(यू) ला सुमारे ४१ जागा गमवाव्या लागल्या.

चिराग आणि कुशवाहा दोघेही आता एनडीएमध्ये असल्याने, जेडी(यू) या ४१ मतदारसंघांमध्ये चांगली कामगिरी करू शकते. दिवाकर यांनी अधोरेखित केले की त्यांच्या समावेशामुळे दलित आणि कोएरी मतदार एकत्र येऊ शकतात, ज्यामुळे या वर्षी जेडी(यू) च्या जागांची संख्या वाढण्याची शक्यता आहे. चिराग पासवान यांचा लोक जनशक्ती पक्ष (रामविलास) किंवा एलजेपी (आरव्ही) हा एनडीएचा तिसरा सर्वात मोठा पक्ष आहे, जो २९ जागा लढवत आहे. मीडिया रिपोर्ट्सनुसार भाजपने चिराग यांना अधिक जागा देऊन नितीशवर दबाव आणण्याचा प्रयत्न केला. नितीश काही जागा वाटपावर नाराज होते, परंतु नंतर त्यात बदल करण्यात आले.

२०२० मध्ये एलजेपी (आरव्ही) ला देण्यात आलेल्या २९ जागांपैकी २६ जागांवर एनडीएने हार पत्करली. २०१०, २०१५ आणि २०२० च्या निवडणुकांचा समावेश असलेल्या यापैकी तेरा जागांवर गेल्या १५ वर्षांत एनडीएने विजय मिळवलेला नाही. एकंदरीत, आकडेवारी आणि तज्ञांच्या विश्लेषणानुसार, भाजप नितीश यांना बाजूला करून बिहारमध्ये स्वतःचा मुख्यमंत्री बसवू शकेल अशी शक्यता कमी आहे. जर भाजपने नितीश यांना बाहेर काढण्याचा प्रयत्न केला, तर त्यांच्याकडे आरजेडीशी युती करण्याचा पर्याय अजूनही असू शकतो.

संबंधित बातम्या